انواع دستکش یکبار مصرف و ویژگی های آن ها

پس از همه گیری ویروس کرونا اهمیت حفظ بهداشت بسیار مورد توجه قرار گرفت. رعایت بهداشت نیازمند انجام برخی کارها و استفاده از وسایل و ملزومات محافظت کننده است که یکی از این وسایل دستکش یکبار مصرف می باشد.

برای انتخاب دستکش مناسب ابتدا باید دلیل و مورد استفاده آن را مشخص کنید، سپس نیازمند اطلاعات اولیه درباره نوع دستکش انتخابی تان هستید زیرا برخی دستکش ها نظیر لاتکس در برخی افراد موجب حساسیت می شوند. در این مقاله سعی کرده ایم انواع دستکش مصرفی در حوزه ی حفظ بهداشت را برای شما شرح دهیم، با ما همراه باشید.

 

انواع دستکش یکبار مصرف

 

دستکش نایلونی:

این نوع دستکش که به دستکش یکبار مصرف و آشپزخانه نیز شناخته می شود همانند نایلون از پلی اتیلن ساخته شده و کاربرد بسیاری در امور روزمره دارد ولی در مقابل ویروس ها پوشش مناسبی نمی باشد و مقدار نفوذ ویروس به آن در صورت تماس با انواع مواد ضد عفونی نظیر اتانول حدود نود درصد افزایش می یابد. 

 

ویژگی های دستکش نایلونی:

• غیر استریل بودن 
• بدون پودر بودن
• مقاوم نبودن در برابر ویروس
• قیمت کم نسبت به سایر دستکش ها
• عدم ایجاد آلرژی

 

تأثیر کیفیت دستکش‌های یکبار مصرف بر سلامت و بهداشت فردی

کیفیت دستکش یکبار مصرف نقش بسیار مهمی در حفظ سلامت و بهداشت فردی دارد. زمانی که از دستکش یکبار مصرف با کیفیت پایین استفاده شود، احتمال پارگی و نفوذ آلودگی به دست افزایش می‌یابد. این موضوع می‌تواند به انتقال میکروب‌، ویروس یا مواد شیمیایی به پوست منجر شود و سلامت فرد را به خطر بیندازد.

دستکش یکبار مصرف با کیفیت بالا، دارای ضخامت یکنواخت، انعطاف‌پذیری مناسب و مقاومت در برابر مواد مختلف است. چنین دستکش‌هایی هنگام استفاده، به خوبی سطح دست را پوشش می‌دهند و از تماس مستقیم با عوامل بیماری‌زا جلوگیری می‌کنند. در محیط‌ های بهداشتی، غذایی یا پزشکی، استفاده از دستکش یکبار مصرف مرغوب اهمیت دوچندان دارد.

همچنین هنگام انتخاب دستکش یکبار مصرف باید به نوع ماده سازنده (نایلون، وینیل، نیتریل یا لاتکس)، سایز مناسب دست و شرایط استفاده توجه کرد. بی‌توجهی به کیفیت این محصولات ممکن است نه‌تنها بی‌اثر باشد، بلکه به‌طور ناخواسته موجب انتشار آلودگی شود. بنابراین، انتخاب آگاهانه و استفاده صحیح از دستکش یکبار مصرف، نقش مهمی در حفظ سلامت و بهداشت فردی ایفا می‌ کند.

 

کاربرد دستکش نایلونی:

این دستکش بسیار در دسترس بوده و کاربرد های فراوانی در عرصه های مختلف همانند آشپزی و آشپزخانه، بیمارستان ها و مراکز بهداشتی، هتل ها و… دارد و به راحتی در هر سوپرمارکتی یافت می شود.

 

 

چگونه از حساسیت‌های پوستی ناشی از دستکش‌های یکبار مصرف جلوگیری کنیم؟

حساسیت پوستی به دستکش‌ های یکبار مصرف معمولاً به دلیل مواد تشکیل‌ دهنده آن‌ ها، مانند لاتکس، پودر یا مواد شیمیایی افزوده‌ شده، ایجاد می‌شود. برای جلوگیری از این مشکل، می‌توان از دستکش‌ های بدون لاتکس مانند نیتریل یا وینیل استفاده کرد که احتمال واکنش‌ های آلرژیک را کاهش می‌ دهند.

انتخاب دستکش‌ های بدون پودر نیز می‌ تواند از تحریک و خشکی پوست جلوگیری کند، زیرا پودر موجود در برخی دستکش‌ ها می‌ تواند باعث التهاب و خارش شود. علاوه بر این، شستن و خشک کردن کامل دست‌ ها قبل و بعد از استفاده از دستکش و استفاده از کرم‌ های مرطوب‌ کننده و محافظت‌ کننده می‌ تواند به حفظ سلامت پوست کمک کند.

در صورت مشاهده علائم حساسیت مانند قرمزی، خارش یا سوزش، بهتر است نوع دستکش را تغییر داده و در موارد شدیدتر با پزشک مشورت شود. رعایت این نکات می‌ تواند از بروز مشکلات پوستی جلوگیری کند.

 

دستکش لاتکس: 

دستکش هایی به رنگ کرم روشن که به طور طبیعی از درخت کائوچو به دست می آیند و دارای قابلیت نفوذ و ضدعفونی در برابر اتانول هستند و میزان ورود ویروس در آن ها کمتر از یک درصد می باشد و می توان برای ساعاتی طولانی از آن ها استفاده کرد. این دستکش خود به دو نوع پودری و غیر پودری تقسیم می شود.

 

دستکش لاتکس پودری:

پودر داخل این دستکش از نشاسته ذرت می باشد و برای سهولت در استفاده به آن اضافه می شود، در گذشته برای این دستکش از پودر تالک استفاده می شد که به علت تحریک بافتی که ایجاد می کرد، جایگزین شد. افراد بسیاری با استفاده از این نوع دستکش دچار حساسیت می شوند و نباید از این دستکش استفاده کنند.

 

دستکش لاتکس بدون پودر:

در این نوع دستکش از عمل کلر زنی برای راحتی در پوشش استفاده می شود که طی این فرآیند دستکش را با محلول کلر شست و شو داده و پروتئین های لاتکس را از بین می برند. این دستکش برای افرادی که به پودر داخل آن ها آلرژی دارند مناسب است.

 

ویژگی های دستکش لاتکس:

1. تولید شده از مواد طبیعی، تجزیه پذیر و سازگار با محیط زیست
2. دارای قطر و ضخامت مناسب
3. دارای خاصیت کشسانی 
4. گزینه مناسب جهت مشاغل حساس و مرتبط با بهداشت
5. مقاومت در برابر ویروس و دیگر موارد بیماری زا

 

کاربرد دستکش لاتکس:

این دستکش در طیف گسترده ای مورد استفاده قرار می گیرد که برخی از آن ها عبارتند از:

• از نوع نازک آن در معاینات پزشکی و نوع ضخیم تر هنگام کار با پاک کننده های قوی استفاده می شود.
• قابل استفاده در آرایشگاه ها و هنگام انجام تتو
• مورد استفاده در انواع آزمایشگاه ها
• کاربردی برای مصارف خانگی برای جلوگیری از آلودگی پوستی در مقابل انواع شوینده

 

دستکش نیتریل: 

دستکش هایی دارای رنگ های متفاوت همانند آبی و مشکی که این رنگ ها نشان دهنده ی میزان قدرت در برابر آلودگی و معرف سایزبندی آن ها هستند، هم چنین به علت رنگی بودن آن ها، تشخیص سوراخی بسیار راحت تر می باشد. این نوع دستکش برخلاف لاتکس از ماده مصنوعی به نام نیتریل ساخته شده اند و در مقابل اتانول نفوذ ناپذیر است.

میزان ورود ویروس در آن ها یک الی سه درصد می باشد و قابلیت مصرف به مدت طولانی و ضد عفونی شدن با الکل را دارند. این نوع دستکش ها برای کار با حلال های سخت و مواد شیمیایی گزینه ی خوبی هستند زیرا به طور معمول برای مصرف کنندگان آلرژی ایجاد نمی کنند.

 

ویژگی های دستکش نیتریل:

•  مقاومت در برابر پارگی و سوراخ شدن
• مقاومت بالا در مقابل نفوذ آلودگی و میکروب
• کشسانی و انعطاف بالا
• عدم حساسیت
• دارای عمر طولانی و مفید 

 

کاربرد دستکش نیتریل :

این دستکش در آزمایشگاه ها، محیط های شیمیایی، آشپزخانه ها و… کاربرد دارد. آزمایشگاه های بسیاری به منظور جلوگیری از بروز حساسیت توسط دستکش لاتکس در کارکنان، دستکش نیتریل را جایگزین آن کرده اند.

 

 

دستکش وینیل:

دستکش وینیل نوعی از دستکش یکبار مصرف است که از ماده‌ای به نام پلی‌وینیل کلراید (PVC) ساخته می‌شود. این دستکش‌ ها گزینه‌ ای مناسب برای افرادی هستند که به لاتکس حساسیت دارند، زیرا فاقد پروتئین‌های لاتکس بوده و احتمال بروز آلرژی را بسیار کاهش می‌ دهند.

دستکش وینیل معمولاً در محیط‌های کم‌خطر مانند صنایع غذایی، خدمات بهداشتی، آرایشگری و نظافت کاربرد دارد. این دستکش‌ها خاصیت کشسانی زیادی ندارند، اما راحت و سبک هستند و به‌خوبی از تماس مستقیم دست با آلودگی جلوگیری می‌کنند. از آن‌ جا که دستکش وینیل قیمت مناسب‌تری نسبت به سایر دستکش‌ ها دارد، در مواردی که نیاز به تعویض مکرر دستکش وجود دارد، انتخابی اقتصادی و کاربردی محسوب می‌شود.

در مجموع، اگر به دنبال دستکش یکبار مصرف بدون لاتکس و مقرون‌به‌صرفه هستید، دستکش وینیل یکی از گزینه‌های مناسب و پرکاربرد خواهد بود.

 

ویژگی های دستکش وینیل

• غیر چسبان بودن
• بدون لاتکس 
• قیمت مقرون به صرفه 
• مقاومت کوتاه مدت
• مناسب برای انجام امور با میزان آلودگی پایین

 

کاربرد دستکش وینیل

این نوع دستکش عمدتا در صنایع غذایی و مواردی که حفظ ایمنی و طول عمر بالا در اولویت نیستند، استفاده می شود، به عنوان مثال زمان نظافت، هنگام آشپزی و در محیط آزمایشگاه.

 

آیا می‌توان از دستکش‌های یکبار مصرف چندین بار استفاده کرد؟

خیر، دستکش‌ های یکبار مصرف به‌ هیچ‌ وجه برای استفاده چندباره طراحی نشده‌اند. این دستکش‌ها از مواد نازک و سبک مانند پلی‌اتیلن، نایلون یا وینیل ساخته می‌شوند و هدف اصلی آن‌ها، محافظت کوتاه‌مدت از دست در برابر آلودگی و انتقال میکروب‌ها است. استفاده‌ی مجدد از دستکش یکبار مصرف باعث کاهش کارایی آن، افزایش احتمال پارگی و در نهایت انتقال آلودگی یا عوامل بیماری‌زا به دست یا سطح دیگر می‌شود.

اگر نیاز به استفاده بلندمدت یا چندباره از دستکش دارید، بهتر است از دستکش‌ های چندبار مصرف با دوام بیشتر استفاده کنید که برای شست‌ و شو و ضدعفونی طراحی شده‌اند.

 

 

حساسیت به دستکش لاتکس و جایگزینی با دستکش یکبار مصرف

یکی از مشکلات شایع در محیط‌ های درمانی و صنعتی، بروز حساسیت به دستکش لاتکس است. این نوع حساسیت معمولاً به دلیل وجود پروتئین‌ های لاتکس طبیعی ایجاد می‌ شود و می‌ تواند باعث علائمی مانند خارش، قرمزی و حتی مشکلات تنفسی شود. در چنین شرایطی، استفاده از دستکش یکبار مصرف غیرلاتکس مانند نایلونی یا وینیل، گزینه‌ای بسیار مناسب و ایمن است.

دستکش یکبار مصرف نه‌تنها از انتقال آلودگی جلوگیری می‌ کند، بلکه خطر بروز واکنش‌ های آلرژیک را به حداقل می‌ رساند. این نوع دستکش یکبار مصرف در مشاغلی مانند پزشکی، آرایشگری، صنایع غذایی و خدمات نظافتی کاربرد فراوان دارد. استفاده از دستکش یکبار مصرف شفاف یا رنگی، امکان تشخیص پارگی یا آلودگی را نیز آسان‌ تر می‌ کند.

برای افرادی که به لاتکس حساسیت دارند، توصیه می‌ شود همیشه از دستکش یکبار مصرف بدون پودر و غیرلاتکس استفاده کنند تا ایمنی و سلامت پوست حفظ شود. انتخاب درست نوع دستکش یکبار مصرف می‌ تواند تأثیر زیادی در کیفیت کار و جلوگیری از بروز بیماری‌ های پوستی داشته باشد.

 

تولید دستکش یکبار مصرف در خانه

مواد اولیه ای که شما برای ساخته دستکش در خانه نیاز دارید عبارتند از: نایلون فریزر با اندازه ی مناسب ، مقوا یا کارتن، ماژیک، قیچی و یک اتو.

در وهله ی اول نیاز به ساخت یک الگو دارید، برای این کار دست خود را روی مقوا قرار داده و دور تا دور آن را با ماژیک رسم کنید سپس به وسیله قیچی طرح را برش دهید، در قدم بعدی نایلون فریزر را دولا کنید و الگو را روی آن قرار داده و کمی بزرگتر از الگو نایلون را برش دهید.

حالا شما دو تکه دست پلاستیکی در اختیار دارید که باید آن ها را به هم بچسبانید که این کار توسط اتو انجام می شود، برای این منظور یک لایه دست نایلونی را در زیر قرار داده الگو ی مقوایی را روی آن و لایه نایلونی دیگر را روی الگو قرار دهید حالا مقداری از لبه های نایلون روی هم قرار گرفته است، اتو را با درجه ی بسیار پایین گرم کنید و آهسته روی لبه ها بکشید تا بهم بچسبند، مراقب باشید نایلون ذوب نشود، مقداری صبر کنید تا قسمت های چسبیده به هم خنک شوند سپس مقوا را خارج کنید، اینک دستکش شما آماده ی استفاده می باشد.