واضح است که پلاستیک از مهم ترین محصولات حال حاضر دنیا به شمار می رود، به طوری که گذر زندگی روزمره ما بدون این ماده میسر نیست. یکی از دلایل اصلی که سبب پیش رفتن انسان به سمت آسان گرایی شده همین پلاستیک است، به جرئت می توان گفت در اکثر صنایع این محصول کاربری داشته و کمتر صنعتی را می توان یافت که خط تولید آن بدون وجود پلاستیک قادر به ادامه روند کاری خود باشد.
در این مقاله قصد داریم به کاربرد پلاستیک و نایلون ساختمانی در ساختمان سازی، معماری، فنداسیون و… بپردازیم. اطلاعاتی که با مطالعه این مطلب به دست خواهید آورد عبارتند از: کاربرد های پلاستیک در ساختمان سازی، مزایا، روش ها و دلایل استفاده آن در این زمینه، پس با ما همراه باشید.
صنعت ساخت و ساز رتبه دوم مصرف کننده پلاستیک بعد از بسته بندی
پلاستیک ها از جایگاه مهم و ویژه ای در صنعت ساختمان سازی برخوردار هستند. آنها دارای قابلیت انعطاف پذیری بالایی هستند و نسبت به وزن سبکی که دارند ویژگی های همچون استحکام و دوام بالا، عدم زنگ زدگی ، شکل گیری راحت، مقاومت در برابر خورندگی و قیمت مقرون به صرفه سبب می شوند که این ماده به یک انتخاب جذاب و اقتصادی در اکثر عرصه ها همچون بخش های مختلف ساخت و ساز تبدیل شود.
پلیمر های مورد استفاده در ساختمان
پلیمرها در صنعت ساختمان سازی کاربردهای گسترده و گوناگونی دارند، پلیمرهای مورد استفاده در این زمینه شامل موارد زیر می شود:
- پلی اتیلن
- پی وی سی
- پلی استایرن
- پلی پروپیلن
- آکرلیک ها
- پلی آمیدها
مزایای استفاده از پلاستیک در معماری و ساختمان سازی
- حفظ منابع طبیعی
جمعیت به طور کلی رو به افزایش بوده و تامین مسکن برای این جمعیت یکی از دغدغه های اصلی مسئولان در قرن اخیر می باشد. ساخت مسکن در این حجم و مقدار، نیاز به انرژی و منابع فراوانی دارد و اگر بخواهیم فقط از منابع طبیعی جهت این کار استفاده کنیم تمام منابع طبیعی و انرژی های موجود در زمین تمام خواهند شد. درنتیجه از مهم ترین دلایل استفاده از پلاستیک در صنعت ساختمان سازی حفظ منابع طبیعی زمین و جلوگیری از هدررفت آن ها می باشد. - مقاومت در برابر آتش و حرارت
از دیگر دلایل کاربری پلاستیک ها در صنعت ساخت و ساز تولید دستگاه های اعلام حریق می باشد. پی وی سی (PVC) نوعی پلاستیک است که از مقاومت بسیار بالایی در مقابل آتش سوزی و حرارت برخوردار است، از این رو در صنعت ساختمان از پی وی سی جهت ساخت و تولید این دستگاه ها استفاده می کنند. - عایق بودن در برابر صدا، گرما و سرما
مقداری برابر با نیمی از گازهای گلخانه ای و مصرف انرژی های طبیعی در کره زمین مربوط به بخش گرمایش و سرمایش در عرصه ساختمان سازی می باشد، علاوه بر این عملکرد عایقی پلاستیک در برابر صوت نیز موجب می شود که از هدر رفتن انرژی جلوگیری شده و آلودگی صوتی نیز به میزان چشمگیری کاهش یابد. - قابلیت بازیافت پذیری پلاستیک ها
یکی دیگر از دلایل محبوبیت بالای پلاستیک در صنعت ساختمان قابلیت بازیافت پذیری آن است. البته ناگفته نماند که همه ی پلاستیک ها این قابلیت را ندارند زیرا در بعضی از صنایع جهت افزایش مقاومت پلاستیک در برابر آتش سوزی یا بالا بردن انعطاف پذیری آن موادی به پلاستیک اضافه می شود که خاصیت بازیافت پذیری در آن را از بین می برد. در این صورت برخی پلاستیک ها می توانند یک عامل مضر برای محیط زیست شمرده شوند. - کم وزن بودن پلاستیک ها
پلاستیک ها وزن اندکی دارند و همین ویژگی سبب شده است که حمل و نقل آن ها در مقایسه با سایر مواد همچون مواد فلزی و چوبی راحت تر بوده و هزینه ی کمتری نیز در بر داشته باشد و دیگر نیازمندی به استفاده از وسایل حمل و نقل سنگین همانند جرثقیل ها وجود نداشته باشد. علاوه بر این وزن سبک پلاستیک ها، مونتاژ و نصب آن ها را هم بسیار آسان تر کرده است. از دیگر مزایای محصولات پلاستیکی می توان به قابلیت شکل پذیری بالای آن ها در مقایسه با قطعات فلزی و چوبی اشاره کرد. - مقرون به صرفه بودن
پلاستیک ها به دلیل استحکام بالا طول عمر زیادی دارند. برای مثال پلاستیک استفاده شده در فریم پنجره ها و اتصالات لوله کشی طول عمری بیش از پنجاه سال دارد. پلاستیک ها در برابر حرارت، فشار و خراشیدگی بسیار مقاوم عمل می کنند. این خصوصیات باعث می شوند که پلاستیک به نگهداری و تعمیر به مراتب کمتری نیاز داشته باشد. همه این عوامل در نهایت سبب می شوند که استفاده از پلاستیک در این صنعت بسیار مقرون به صرفه باشد و هزینه تمام شده، هم برای مصرف کننده و هم برای سازنده مناسب باشد.
موارد استفاده از پلاستیک در معماری و ساختمان سازی
برخی از کاربرد های پلاستیک در صنعت ساختمان سازی عبارتند از:
لوله و کانال کشی
مصرف پلیمرها در زمینه لوله و کانال کشی بیشترین مقدار را در بر می گیرد، چیزی حدود سی و پنج درصد از پلاستیک مورد استفاده برای ساخت و ساز در این حوزه به کار گرفته می شود. برای کانال های آب باران، کابل کشی، لوله های فاضلاب با قطر بزرگ، زهکشی و… از مواد پلاستیکی مخصوص استفاده می شود.
عایق کاری
به طور معمول عایق سازی کف با استفاده از پلی استایرن انجام می شود که در پانل ها جا داده می شود یا در ساخت سقف ها و دیوارها قرار می گیرد. این عایق بسیار مستحکم و سبک است و همچنین نصب ساده ای نیز دارد و طراحان را قادر می سازد که مقررات و ضوابط مربوط به صرفه جویی انرژی را به طور صحیح و کامل رعایت کنند.
نایلون بتن ( پلاستیک شناژ)
پلاستیک شناژ جهت جلوگیری از خروج آب بتن و ورود خاک به داخل فنداسیون و بتن ریزی کاربرد دارد؛ همچنین از این نایلون بر روی ورقه های فلزی به منظور درزبندی بهتر استفاده می کنند.
شاید خواندن این مقاله هم برایتان مفید باشد: تجهیزات برای ساخت گلخانه
مهر و موم و واشر
واشرها و مهر و موم ها از الاستومرهایی تولید می شوند که کاربرد اصلی آنها در ساخت آب بندهای دیافراگم، نوارهای هوا، اتصالات و واشرهای انبساطی است. پلیمرهای استفاده شده در این زمینه EPDM و کلروپرن هستند که از ویژگی هایی نظیر مقاومت در برابر شرایط جوی و هوا، انعطاف پذیری حفظ شده و مقاومت در برابر تغییر شکل برخوردارند، همچنین به عنوان غشایی برای سقف عمل می کنند.
ساخت آجر
آجرهایی که با استفاده از پلاستیک‌های بازیافتی تولید می‌شوند به نسبت آجرهای سنتی، در برابر آتش مقاوم‌تر عمل می کنند، ارزان‌تر بوده و مهم تر از همه با محیط زیست سازگاری بهتری دارند.
آینده پلاستیک در ساخت و ساز
صنعت ساخت و ساز مایل به استفاده از مواد سنتی، محصولات و روش های آزمایش شده است؛ اما پلاستیک ها بنا به خصوصیاتی که دارند فرصت هایی را جهت نوآوری ارائه می دهند که مواد اولیه سنتی فاقد این قابلیت ها هستند.
آینده و پیشرفت صنعت ساخت و ساز از گذشته تا کنون به شرایط اقتصادی وابسته بوده است و تغییراتی که در این صنعت رخ می دهد بنا به تقاضای مسکن، نیاز های بازار و مقرارت جدید است که هدف این تغییرات بهره مندی حداکثری از این صنعت می باشد، به همین دلیل باید پسماند ها مدیریت شده و تا حد ممکن بازیافت شوند و به چرخه تولید برگردند.
در آینده نه چندان دور شاهد رشد و گسترش صنعت ساختمان سازی با روش های هوشمندتر نظیر خانه های از پیش ساخته شده خواهیم بود که عملیات ساخت را از مکان های ساختمانی دور کرده و به کارخانه ها انتقال می دهد.
محصولات جدید و طیف گسترده ای از مواد پلاستیکی تقویت شده با شیشه و کامپوزیت های پلیمری دارای اثراتی بر روی سازه ها هستند اما یکی از اصلی ترین خصوصیات و مزایای پلاستیک ها، توانایی طراحی و شکل پذیری آن ها برای استفاده های به روز و وسیع تر است.